نماز اوج بندگی

به چند علت باید نماز بخوانیم :
1) نماز موجب یاد خداست: یاد خدا بهترین وسیله برای خویشتن داری و کنترل غرایز سرکش و جلوگیری از روح طغیان است
2) دوری از گناه:نمازگزار مجبور است که برای صحت و قبولی نماز خود از بسیاری از گناهان اجتناب ورزد.
3) انضباط و وقت‏شناسی: نمازهای پنج گانه هر کدام برای خود وقت مخصوص و معینی دارد و فرد نمازگزار باید نمازهای خود را در آن اوقات بخواند، لذا این عبادت اسلامی به انضباط و وقت‏شناسی کمک مؤثری می‏کند.
4) نظافت و بهداشت: از آنجا که نمازگزار در برخی از مواقع همه بدن را باید به عنوان «غسل» بشوید و معمولا در شبانه روز چند بار وضو بگیرد .
5) جهت تکامل: عبادت، وسیله تکامل و سعادت ماست و دستور خداوند به نماز، نوعى لطف و رحمت و راهنمایى است که ما را به کمال مى‌رساند.
6) برای تشکر از خالق خویش.
7) آیات و روایات، فلسفه و حکمت تشریع نماز را چنین بیان کرده‌اند:
1. یاد خدا: وَ أَقِمِ الصَّلَوةَ لِذِکْرِى; نماز را برپا دار تا به یاد من باشى.
2. جلوگیری از گناه و زشتیها: إِنَّ الصَّلَوةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَآءِ وَ الْمُنکَر; همانا نماز ]انسان را در دنیا [از زشتیها و گناه باز مى‌دارد.
3. پاکیزگى روح: ...إِنَّمَا تُنذِرُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالْغَیْبِ وَ أَقَامُواْ الصَّلَوةَ وَ مَن تَزَکَّى فَإِنَّمَا یَتَزَکَّى لِنَفْسِهِ‌ى وَ إِلَى اللَّهِ الْمَصِیرُ;... ]تو[ تنها کسانى را که از پروردگارشان در نهان مى‌ترسند و نماز برپا مى‌دارند، هشدار مى‌دهى و کسى پاکیزگى جوید تنها براى خود پاکیزگى مى‌جوید، و فرجام ]کارها[ به سوى خداست.
راستى چقدر لذت بخش است با خداى جهان آفرین به گفت‌وگو و مناجات پرداختن! و روحى به عظمت تمام هستى یافتن و با خداى هستى هم سخن شدن!
4. یارى جستن از نماز در مسیر تکامل: وَ اسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَ الصَّلَوةِ وَ إِنَّهَا لَکَبِیرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَـشِعِینَ; از شکیبایى و نماز یارى جویید، و به راستى این کار گران است، مگر بر فروتنان.
5. پاک شدن از کبر و غرور: حضرت فاطمة علیها السلام مى‌فرماید: ...و الصلاة تنزیهاً من الکبر...;...خداوند نماز را واجب کرد تا مردم از کبر و غرور پاک شوند....
6. رستگارى: قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُون * الَّذِینَ هُمْ فِى صَلاَتِهِمْ خَـشِعُونَ6; به راستى که مؤمنان رستگار شدند; همانان که در نمازشان فروتنند.
در حدیثى آمده است: نقش نمازهاى پنج گانه براى امت من همانند نهر آب زلالى است که از مقابل خانه آنان مى‌گذرد، اگر کسى روزانه پنج بار در این نهر شست‌وشو کند، آیا به گمان شما باز هم بر بدن او آلودگى و پلیدى خواهد ماند؟!.
و در حدیثى دیگر امام باقر علیه السلام مى‌فرماید: هنگامى که نمازگزار به سمت قبله براى نماز مى‌ایستد، خداوند رحمان و رحیم به او توجه ویژه مى‌کند.
نمازِ روزانه‌ی انسان، اظهار تشکر و سپاس دائمى او از این همه نعمت و خوبیهایى است که خداوند به او داده است و نیز ثناگویى و تمجید انسان از این همه زیبایى و عظمت است که خداوند متعال دارد. هیچ کس براى تعریف و تمجید از یک گل زیبا که در طبیعت روییده است به شما اعتراض نمى‌کند، امّا اگر زیبایى آن را نبینى، نابینایت مى‌شمرند و اگر ببینى و واکنش نشان ندهى و ستایش نکنى سرزنشت مى‌کنند که چرا ذوق و احساس ندارى و چقدر بددلى!
در مضمون بعضى احادیث آمده است که: «انسان در حال نماز با خداى خود نجوا و گفت‌وگو مى‌کند و اگر انسان لذت این گفت‌وگو را بچشد، هیچ گاه از حال نماز خارج نمى‌شود.
راستى چقدر لذت بخش است با خداى جهان آفرین به گفت‌وگو و مناجات پرداختن! و روحى به عظمت تمام هستى یافتن و با خداى هستى هم سخن شدن!

خدا نیازی به نماز خواندن ما ندارد و اگر هیچ کسی در تمامی هستی سر بر آستان او نساید، بر دامن کبریایی او گردی نمی‏نشیند. ولی غفلت انسان از خداوند، زمینه سقوط وی به پست‏ترین درجات را فراهم می‏کند. حال آن که یاد خداوند او را بر طریق مستقیم نگاه می‏دارد و در طوفان حوادث زندگی و فراز و نشیب آن دست او را می‏گیرد. اگر بخواهیم نقش نماز را در طول زندگی به چیزی تشبیه کنیم، باید بگوییم:نماز همانند چراغ‏هایی نورانی در مسیری تاریک و ظلمانی و پیچ در پیچ است که انسان را به پیمودن راه اصلی و منحرف نگشتن و اسیر غول بیابان نشدن دعوت می‏کند. این چراغ‏ها باید همواره روشن باشد وگرنه آدمی ممکن است در مرحله‏ای به بیغوله‏ای بیفتد و چه بسا بازگشت از آن میسر نباشد. فلسفه اصلی نماز و دیگر عبادات همین است. بدون نماز و عبادت انسان تربیت نمی‏شود و توان لازم را برای پیمودن راه کمال نمی‏یابد.
چرا باید نماز خواند ؟
با سلام :
به دو صورت می شود از فلسفة نماز پرسید؛ گاهی انسان نمی داند که چرا باید نماز خواند می پرسد که بداند، اما گاهی نمی خواهد که نماز بخواند نماز را زیر سؤال می برد که نخواند؛ مثلا با خدا مشکل پیدا کرده و از او گله مند است. تصمیم می گیرد نماز نخواند؛ اما وجدان به سراغش می آید و او هم برای مقابله با وجدان نماز را زیر سؤال می برد و می گوید اصلا چرا باید نمازخواند. منظور شما کدوم قسم است ؟
اما چرا نماز؟
اسلام و قرآن دارای سیستمی ترتیبی برای نیل آدمی به مراتب کمال است که از جمله آنها اقامه نماز می‏باشد. محور تربیت و تعالی انسان در مکتب اسلام، با توجه به خداوند و در نظر گرفتن موقعیت او و نیز جایگاه خود انسان میسأر است. این توجه با نماز حاصل می‏شود. نماز و نه هیچ عبادت دیگری، برای خداوند سودی به همراه ندارد و اگر هیچ کس در تمامی هستی سر بر آستان او نساید، بر دامن کبریایی او گردی نمی‏نشیند. ولی غفلت انسان از خداوند، زمینه سقوط وی به پست‏ترین درجات را فراهم می‏کند. حال آن که یاد خداوند او را بر طریق مستقیم نگاه می‏دارد و در طوفان حوادث زندگی و فراز و نشیب آن دست او را می‏گیرد. اگر بخواهیم نقش نماز را در طول زندگی به چیزی تشبیه کنیم، باید بگوییم:نماز همانند چراغ‏هایی نورانی در مسیری تاریک و ظلمانی و پیچ در پیچ است که انسان را به پیمودن راه اصلی و منحرف نگشتن و اسیر غول بیابان نشدن دعوت می‏کند. این چراغ‏ها باید همواره روشن باشد وگرنه آدمی ممکن است در مرحله‏ای به بیغوله‏ای بیفتد و چه بسا بازگشت از آن میسر نباشد. فلسفه اصلی نماز و دیگر عبادات همین است. بدون نماز و عبادت انسان تربیت نمی‏شود و توان لازم را برای پیمودن راه کمال نمی‏یابد.

چرا عبادت خداوند حتما باید بصورت نماز باشد؟
نماز موجب یاد خداست؛ یاد خدا بهترین وسیله برای خویشتن داری و کنترل غرایز سرکش و جلوگیری از روح طغیان است. «نمازگزار» همواره به یاد خدا می‏باشد، خدایی که از تمام کارهای کوچک و بزرگ ما آگاه است، خدایی که از آنچه در زوایای روان ما وجود دارد و یا از اندیشه ما می‏گذارد، مطلع و باخبر است و کمترین اثر یاد خدا این است که به خودکامگی انسان و هوسهای وی اعتدال می‏بخشد، چنان که غفلت از یاد خدا و بی خبری از پاداشها و کیفرهای او، موجب تیرگی عقل و خرد و کم فروغی آن می‏شود.
انسان غافل از خدا در عاقبت اعمال و کردار خود نمی‏اندیشد و برای ارضای تمایلات و غرایز سرکش خود حد و مرزی را نمی‏شناسد و این نماز است که او را در شبانه روز پنج بار به یاد خدا می‏اندازد و تیرگی غفلت را از روح و روانش پاک می‏سازد.به راستی، انسان که پایه حکومت غرایز در کانون وجود او مستحکم است، بهترین راه برای کنترل غرایز و خواستهای مرزنشناس او همان یاد خدا، یاد کیفرهای خطاکاران و حسابهای دقیق و اشتباه‏ناپذیر آن می‏باشد. از این نظر قرآن یکی از اسرار نماز را یاد خدا معرفی می‏کند: «اقم الصلوة لذکری؛ نماز را برای یاد من بپادار!» (سوره طه، آیه ۱۴٫)
دوری از گناه: نمازگزار ناچار است که برای صحت و قبولی نماز خود از بسیاری از گناهان اجتناب ورزد؛ مثلا، یکی از شرایط نماز مشروع بودن و مباح بودن تمام وسایلی است که درآن به کار می‏رود، مانند آب وضو و غسل، جامه‏ای که با آن نماز می‏گزارد و مکان نمازگزار، این موضوع سبب می‏شود که گرد حرام نرود و در کار و کسب خود از هر نوع حرام اجتناب نماید؛ زیرا بسیار مشکل است که یک فرد تنها در امور مربوط به نماز به حلال بودن آنها مقید شود و در موارد دیگر بی پروا باشد.
گویا آیه زیر به همین نکته اشاره می‏کند و می‏فرماید: «ان الصلوة تنهی عن الفحشأ و المنکر؛ که نماز (انسان را) از زشتیها و گناه باز می‏دارد.» (سوره عنکبوت، آیه ۴۵٫)
بالاخص اگر نمازگزار متوجه باشد که شرط قبولی نماز در پیشگاه خداوند این است که نمازگزار زکات و حقوق مستمندان را بپردازد؛ غیبت نکند؛ از تکبر و حسد بپرهیزد؛ از مشروبات الکلی اجتناب نماید و با حضور قلب و توجه و نیت پاک به درگاه خدا رو آورد و به این ترتیب نمازگزار حقیقی ناگزیر است تمام این امور را رعایت کند. روی همین جهات، پیامبر گرامی ما(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) می‏فرماید: نماز چون نهر آب صافی است که انسان خود را در آن شست و شو دهد، هرگز بدن او آلوده و کثیف نمی‏شود. همچنین کسی که در شبانه روز پنج مرتبه نماز بخواندو قلب خود را در این چشمه صاف معنوی شست و شو دهد، هرگز آلودگی گناه بر دل و جان او نمی‏نشیند.
آثار فردی و تربیتی نماز به آنچه که گفته شد منحصر نیست؛ ولی این نمونه می‏تواند نشانه کوچکی از اسرار بزرگ این عبادت بزرگ اسلامی باشد.
نظافت و بهداشت: از آنجا که نمازگزار در برخی از مواقع همه بدن را باید به عنوان «غسل» بشوید و معمولا در شبانه روز چند بار وضو بگیرد و پیش از غسل و وضو تمام بدن خود را از هر نوع کثافت و آلودگی پاک سازد؛ ناچار یک فرد تمیز و نظیف خواهد بود. از این نظر نماز به بهداشت و موضوع نظافت که یک امر حیاتی است کمک می‏کند.
انضباط و وقت‏شناسی: نمازهای پنج گانه هر کدام برای خود وقت مخصوص و معینی دارد و فرد نمازگزار باید نمازهای خود را در آن اوقات بخواند، لذا این عبادت اسلامی به انضباط و وقت‏شناسی کمک مؤثری می‏کند.
بالاخص که نمازگزار باید برای ادای فریضه صبح پیش از طلوع آفتاب از خواب برخیزد، طبعا یک چنین فردی گذشته از این که از هوای پاک و نسیم صبحگاهان استفاده می‏نماید، به موقع فعالیتهای مثبت زندگی را آغاز می‏کند.
آثار فردی و تربیتی نماز به آنچه که گفته شد منحصر نیست؛ ولی این نمونه می‏تواند نشانه اسرار بزرگ این عبادت بزرگ اسلامی باشد.
تکامل و رسیدن به سعادت اخروی : عبادت، وسیله تکامل و سعادت ماست و دستور خداوند به نماز، نوعى لطف و رحمت و راهنمایى است که ما را به کمال مى‌رساند; مثلا وقتى پدر و مادر، فرزندشان را به درس خواندن تشویق کرده و یا وادار مى‌کنند، به سود خود فرزند است و سعادت او را مى‌خواهند و این امر از روى محبّت به فرزند است و گرنه به درس خواندن او نیازى ندارند.
چرا باید نماز را به عربی خواند؟
اگر بنا باشد که هر کسی نماز را به یک زبان خاصی بخواند ترجمه این عبارات و الفاظ نمازچه می شود ، چگونه ترجمه می کنند؟شما همان کلمه الله را به هرزبانی که می خواهید ترجمه کنید، بسم الله الرحمن الرحیم به فارسی را ترجمه بفرمائید. می توانید نماز را به فارسی ویا به انگلیس ترجمه کنید به جای کلمه الله چه می خواهید بگوئید . الان مترجمین زبده اصلاً کلمه الله را ترجمه نمی کنند. کما اینکه در فارسی هم ما نمی توانیم کلمه الله را ترجمه کنیم اصلاً خیلی از بخشها ی نماز قابلیت ترجمه به هیچ زبانی ندارد. چرا این راز در نماز هست؟ منل اینکه خداوند می خواهد همه انسانها از هر رنگ ونژاد و تیپ و شکل و از هر کجای این کره خاک با یک زبان واحد در یک مقاطع خاص باپروردگارشان سخن بگویند . شما دوست دارید خدارا به زبان مادری خودتان بخوانید هر چه دلتان می خواهد بخوانید اصلاً با زبان فارسی هم نخوانید با زبان عشق بخوانید. ما که منعی برای خواندن خداوند به هر زبانی که دلمان می خواهد نداریم . اما نماز این نیست . خدا شما را می خواند و بعد می خواهد یک میلیارد ونیم مسلمان روی زمین با این آداب ،هم دل،همزبان ،هم زمان، هم جهت ،هم قبله بگویند الله اکبر . بعد با این زبان وبا این اتحاد و با این شیوه ای که اینها را در صف واحد قرار می دهد چه کسی حریف مسلمانها می شود.
چرا تعداد رکعات نماز اینگونه است ؟
اینکه تعداد رکعات نماز چرا 2، 3 یا 4 رکعت است ؟ ما نمی توانیم برای هیچکدام ازاینها فلسفه عقلی بتراشیم وبگوئیم چرا نماز صبح 2رکعت است؟ چرا نماز عشاء 4رکعت است ؟مغرب 3رکعت است؟ به اینها در قرآن کتاب خدا می گوئیم عبادات راههای تقرب به خداست و راههای تقرب به خدا را خداوند خودش تعیین می کند رکعات نماز یک ماتریس ریاضی نیست آنی است که خدا به پیامبر تعلیم داده است و یپامبر هم به ما تعلیم داده است اینها از جمله اموری است که در اسلام به آن تعبدیات می گوئیم. تعبدیات مسائلی است که ما به فلسفه و حکمت آنهامی رسیم اما ممکن است که ما هرگز به جزئیاتش نرسیم. این در عبادت است نه در مسائل اجتماعی و اخلاقی.
نماز اول وقت
بعضى از دانشمندان براى اثبات فضیلت نماز در اول وقت گفته‏اند كه در این وقت «امام زمان ارواحنا فداه» نماز مى‏خواند و كسانى كه در این موقع نماز بخوانند، به بركت نماز امام(ع) مقبول درگاه خداوند خواهد شد. از طرفى مى‏دانیم كه اوقات و افقها با هم بسیار فرق دارد و چه بسا كه در یك كشور چندین افق وجود دارد تا چه رسد به تمام كشورهاى روى زمین، در این صورت نماز افراد همان نقطه‏اى كه امام (ع) در آن نماز مى‏خواند با نماز امام تطبیق مى‏كند نه همه افراد، این موضوع را چگونه مى‏توان حل كرد؟
پاسخ: كسانى كه به این استدلال براى اثبات فضیلت نماز اول وقت دست زده‏اند، منظورشان این بوده كه نمازهایى كه در اول وقت خوانده مى‏شود وجه مشتركى با نماز «امام»(ع) دارند؛ زیرا نماز آن حضرت نیز در اول وقت خوانده مى‏شود و به بركت همین وجه مشترك، نمازهاى دیگران نیز در درگاه خدا فضیلت پیدا مى‏كند و البته اختلاف افقها تاثیرى در این موضوع ندارد؛ و به عبارت دیگر، منظور انجام نمازها در یك زمان واحد نیست، بلكه منظور اتحاد در یك «عنوان واحد» یعنى «اداى نماز در اول وقت» است - منتها هر كسى بر حسب افق خودش. (پاسخ به پرسشهاى مذهبى - نویسندگان: آیات عظام ناصر مكارم شیرازى و جعفر سبحانى)

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: